Dutch language

How to pronounce xiv in Dutch?

Full Transcript

Zeg, eh, ridderbroertje...staat De Liemers ook in het stripboek?
'Staat De Liemers ook in ons stripboek?'!
Mag ik even lachen? Natuurlijk! Hier: pagina-44 bijvoorbeeld.
Lodewijk XIV op de Elterberg bij Lobith, het Tolhuys staat erin.
Volop Liemers! Dat hoort ook zo bij het Verhaal van Gelderland.
Ja, vertel mij wat! -Brengt me op een idee!
Vandaag De Liemers in het Verhaal van Gelderland.
Het is ook lang niet-Gelders geweest, he?
Vergeet de vlag niet, he!
Je gaat meteen weg? -Ja: geen tijd te verliezen!
De Liemers! Wat een prachtig verhaal is dat ook.
Dat gehaast van jou altijd! Word ik zo moe van...
Dit is Het Verhaal van Gelderland.
Het begon met een draak en de graven van Gelre.
Een Gelderse vorstendynastie.
Bloeiende handel met de Hanze.
Maar iedere plek in Gelre heeft een eigen verhaal.
Samen vertellen die de historie van Gelderland.
De Ridders van Gelre duiken in...
...de geschiedenis van De Liemers.
Daar, aan de andere kant van de IJssel ligt De Liemers.
Ja. En 'Tussen IJssel en de Rijn ligt de Liemers mooi te zijn',
dat is de eerste regel uit het Liemers volkslied. -Prachtig!
De Liemers ligt tussen IJssel, Rijn, Oude IJssel en de Duitse grens,
met aan de horizon de heuvels van het Montferland.
Dat landschap werd al 150.000 jaar geleden gevormd in de laatste ijstijd.
MUZIEK
Frank Wesselingh, dag! -Hoi! -Ik heb wat ijs meegenomen.
Want ik ben gek op onze Gelderse heuvels, prachtige dingen zijn het.
Maar om er elke dag tegenaan te fietsen, is lastig.
Hoe zijn ze nou precies ontstaan?
Dat staat niet in onze boekjes van de vaderlandse geschiedenis.
Is dit voldoende ijs? -Ik denk het wel.
En het komt mooi uit het noorden!
Wat heeft dat ijs nou te maken met onze mooie Gelderse heuvels?
Het ijs is de bulldozer die zorgde dat de boel opgestuwd is.
Eens proberen? -Laten we dat doen!
Hier beginnen? -Ja, ga ik hier. En wat ga ik maken?
Jij maakt de Veluwe en het Rijk van Nijmegen, ik doe de Gelderse Vallei.
Ben heel benieuwd! Gewoon wat schuiven? -Ja, rustig.
Je ziet dat er allerlei bergen ontstaan. Prachtig.
Dit gaat in een paar seconden. Maar hoeveel jaar duurde het werkelijk?
Dit duurde een paar duizend jaar.
Mooi, he! Het wordt hoger en hoger.
En weet je wat mooi is? Het was niet één ijsmassa:
af en toe kwam er nog een stukje bij en ook een beetje zo eruit.
Zo krijg je een heel mooi complex van heuvels voor die gletsjers uit.
Die gletsjers waren heel groot, heel dik:
hier misschien wel 500 meter hoog, naar het noorden wel 1 kilometer.
Hoe lang geleden vond dit plaats bij ons in Gelderland?
150-Duizend jaar geleden. Dat was een hele sterke ijstijd.
Het was ontzettend koud, en tot hier zijn de gletsjers gekomen.
Maar het ijs smolt en het landschap bleef over, dat we nu nog kennen.
Klopt. Ongeveer 140-duizend jaar geleden werd het veel warmer.
Laten we maar proberen hoe het landschap er dan uitziet.
We gaan het ijs even snel weghalen.
Dat smolt, ja, en wat overbleef, waren al die prachtige heuvels.
Dit is de Gelderse Vallei, Utrechtse Heuvelrug, Wageningen,
Ede, hier de Veluwe met de IJssel, het Rijk van Nijmegen. En hier wij.
Dan zien we hier de Elterberg op de achtergrond?
Ja, en het Montferland dat daar weer achter ligt.
Toch mooi gedaan met z'n tweeën, he! -Zo!
Ik zie er wel twee billen in... Maar dat ligt misschien aan mij!
Moeder Aarde!
Het blijft een prachtige plek zo aan de Rijn.
We maakten net die stuwwal, en dat zit aan elkaar.
Maar ik zie daar een stukje stuwwal, de Elterberg,
daar zie ik de heuvels van Kleef en van Nijmegen. -Ja.
Dat is nu los van elkaar. Hoe is dat gekomen?
Het antwoord ligt hier voor je, stromend en wel: de Rijn.
De Rijn heeft zich een weg geboord door die stuwwal? -Dat klopt.
Waar we nu staan, was één heuvelrug. De Rijn vond er een gaatje tussen...
en heeft het sindsdien alleen maar verder uitgeslepen.
Hij is dus van eerst naar het noorden hier recht naar het westen afgebogen.
Mooi! Want je leest wel in de vaderlandse geschiedenis over...
de Veluwe en Grebbeberg, maar niks over Nijmegen en het Montferland.
Ik vroeg me altijd al af hoe die heuvels nou ontstaan zijn.
Maar het zat dus allemaal aan elkaar en de Rijn brak ze doormidden? -Ja.
MUZIEK
Vandaar ook dat het hier de Gelderse Poort heet. Dit is de poort...
van de Rijn Gelderland in, dwars tussen twee heuvels door.
Dat klopt. Het voelt ook echt als een poort hier.
De Rijn heeft die poort hier gemaakt, maar verder stroomafwaarts,
bij Arnhem en bij Wageningen, heeft-ie ook die wat zacht glooiende heuvelrug aangesneden.
Dus de vele steile wanden hier, zijn uiteindelijk door de rivier gemaakt.
Zo bepaalt iets van 150.000 jaar geleden nog altijd het dagelijks leven van een miljoen Gelderlanders.
Dat klopt. En veel mensen wonen tegen en op de stuwwallen.
Arnhem en Nijmegen liggen daar zo ontzettend mooi, strategisch.
De combinatie van het ijs en de rivier kreeg dat zo voor elkaar.
Prachtig landschap hier, he? -Ja.
Je komt uit Leiden, het westen, de Randstad.
Zo mooi hebben jullie daar niet, he? -Nee, niet van die mooie heuvels.
En als ze er al zijn dan zitten ze in de ondergrond.
Dit is prachtig, ja!
Ja, prachtig, zo aan de Rijn en de Gelderse Poort!
Logisch dat ook de hertogen en hertoginnen van Gelre hier in de middeleeuwen graag kwamen.
Maar dat kwam ook wel omdat ze hier tol konden heffen voor alle schepen op de Rijn.
Dat gebeurde in een groot kasteel met de naam Het Tolhuys.
Dat stond hier in Lobith.
De Gelderse hertogin Catharina van Kleef....
was één van de bekendste bewoners van het befaamde Tolhuys.
Dat Tolhuys moet echt prachtig zijn geweest.
Ja. Jammer dat daar niks meer van over is.
Nee. Ik sta zo vaak op plekken waar kastelen of kloosters weg zijn!
Maar je kunt je wel voorstellen hoe 't kasteel van Catharina hier stond.
Ja. Waar nu de kerk staat, stond toen het kasteel.
We lopen hier door de bedding van de Rijn. -Dit was de Rijn? -Ja.
Daarginds was het Schipperspoortje ergens.
Daar moesten schippers tol betalen voordat ze verder mochten varen.
Want Catharina van Kleef had het kasteel vooral vanwege de pecunia?
Ja, 'tuurlijk! Ze leefde gescheiden van haar echtgenoot. Ze woonde hier.
En elke dag de tol die binnenkwam, dat was natuurlijk een lekker leven.
Je kunt daar een soort balkon zien. We denken dat ze daar ook vaak zat.
Zo had ze een prachtig uitzicht over de Rijn.
Al die schepen die komen betalen, dat moet een lekker gevoel zijn.
Ze had ook een binnentuin; ik zie een boom.
Ja. Daar zullen papegaaien en die aap van haar...
Had ze die!? -Ja: ze had een aap.
Ergens staat in de boeken dat ze een aap in een kooitje had.
Wel leuk, he? -Ja... In die tijd kon dat nog? -Ha! Ja!
Kijk, het Schipperspoortje is eigenlijk het laatste restant...
wat we nog hebben van het kasteel Het Tolhuys.
Van Catharina van Kleef? -Ja.
Ha!
Maar Jos, ik zie meerdere afbeeldingen van het kasteel.
Klopt, meerdere afbeeldingen, die ook niet helemaal corresponderen.
Dat zeg je netjes!
Feit is wel dat het een verdedigingswerk was,
met zo'n dikke toren, een donjon, erbij.
Daar staat-ie aan de goede kant getekend.
Ik denk dat 't misschien wel klopt. Die toren klopt fantastisch met die,
en dit vierkante gebouw hier is dit. -Je hebt gelijk, joh!
Ja: ik heb die bril niet voor niks! -Inderdaad!
Dit is wat wij de Walhof-kant noemen.
Het kasteel is, helaas, rond 1660 verloren gegaan.
Die dikke toren is nog een tijdje blijven staan.
Je ziet hem ook op die prent met Lodewijk XIV, de zonnekoning.
Daar staat de Dikke Toren nog op.
O ja! De aanval van de zonnekoning, Lodewijk XIV.
Dat komt straks wel, die ellende. Eerst een uitstapje naar Kleef!
Vanuit dit kasteel werden grote delen van de Liemers en de Over-Betuwe eeuwenlang bestuurd.
De Gelderse hertogen raakten de Liemers in de late middeleeuwen..
stukje bij beetje kwijt aan de hertogen van Kleef.
De Liemers stond daarom ook bekend als de Kleefse enclaves.
MUZIEK
Dag meneer Smit! -Goedemiddag!
Mooi om u hier te zien. Een echt Duits kasteel, he?
Ja, dat is wel zeker.
Een paar km over de grens en je bent meteen in Duitsland hier in Kleef.
Dit voelt wel heel Duits aan.
Al spraken ze hier vroeger bijna allemaal ook een Nederlands dialect.
Vanuit dit kasteel werd dus een groot deel van Gelderland bestuurd?
In ieder geval een belangrijk deel, ja.
De Kleefse enclaves? -Precies!
Met twee Gelderse steden, Huissen en Zevenaar, De Liemers,
Wehl, en nog wat kleine gebiedjes zoals Hulhuizen, Kekerdom, Leuth.
Alles bij elkaar toch wel een flink stuk van Gelderland.
Dit was al die eeuwen het regeringscentrum?
Hier zetelden eerst de graven en later hertogen van Kleef.
Vanaf 1609 was Kleef deel geworden van het keurvorstendom Brandenburg.
Toen zat hier de regering van de provincie Kleef en zat de centrale regering in Berlijn.
Kan je nog steeds merken dat ze in de Liemers, in Huissen, eeuwenlang Duits zijn geweest?
Nou, het gebied is opvallend lang heel erg katholiek gebleven.
Nog steeds eigenlijk wel. -Voor een belangrijk deel nog, ja.
Dat komt omdat het katholicisme in het Kleefse land...
in eigenlijk heel de 17e en 18e eeuw vrij mocht worden uitgeoefend.
Meneer Smit, ik durf het bijna niet te vragen.
Wilt met mij mee de toren op?
Als we er geen wedstrijd maken wie het eerste boven is!
Dat wou ik eigenlijk wel doen! -Dan geef ik van tevoren op!
Ha! We doen het rustig aan, op uw tempo.
We komen gewoon boven, daar ben ik van overtuigd.
MUZIEK
Tjonge! Ik zweet meer dan u volgens mij!
Zo wou ik het even zien, he! Dat zit hem in de training.
Het uitzicht is wel fantastisch, he? -Dat is enorm!
En we kijken recht de Kleefse enclaves in, he?
Ja, we kijken Gelderland in. -Ja. In de verte de Veluwezoom.
Dus bijna alles tot daar, Arnhem ligt er nog tussen, per ongeluk, tot daar lopen de Kleefse enclaves.
We zien Arnhem liggen. Tot 200 jaar geleden was het dus Duits gebied?
Ja. En daarom moest het natuurlijk ook Nederlands worden.
Zeker in een tijd dat je een verdedigbare oostgrens wilde hebben.
En ergens hadden we natuurlijk toch het gevoel dat je nooit weet of er gevaar uit het oosten kan komen.
Vandaar dat men het gebied toch wel graag bij Nederland zag.
MUZIEK
FANFAREMUZIEK
Omdat de Liemers dus eeuwenlang bij Kleef hoorde, konden katholieke tradities hier blijven bestaan.
Terwijl Gelderland vanaf de Tachtigjarige Oorlog het protestantisme kreeg opgedrongen,
was er in de Kleefse enclaves wel godsdienstvrijheid.
Dat zie je terug tot op de dag van vandaag in allerlei tradities,
zoals het carnaval en de schutterijen,
die in de Liemers nog altijd heel actief zijn.
Zo laat de geschiedenis van de Kleefse enclaves...
nog altijd diepe sporen na in de huidige cultuur van de Liemers.
Ik ken schutterijen vooral van de Liemers.
De Veluwe en de Achterhoek hebben dat niet, he?
Nee, klopt. Er is een duidelijke lijn zichtbaar in Nederland.
We zien aan een kant wel en aan de andere kant geen schutterijen.
Heeft dat ook te maken met het katholieke geloof, de biblebelt?
Dat klopt, ja. De opkomst van het protestantisme in Nederland was...
eigenlijk 't moment dat schutterijen niet meer toegestaan waren.
In de rest van Nederland hielden verenigingen toen op te bestaan.
Wat is het karakter van een Gelderse schutterij?
Die hebben echt een militaristisch karakter.
Dat associeer ik meteen een beetje met 'Duits'. -Correct!
Echt de Duitse manier van optreden, van marcheren door de straten.
Dat doen we nog steeds.
En dat voert terug tot toen het nog Kleefse enclaves waren?
Ja. 200 Jaar geleden had elk dorp z'n eigen schutterij,
die allerlei diensten deed in het dorp, branden bestrijden en zo.
Dat deed men zowel aan deze als aan de andere kant van de grens.
Indrukwekkend! Is dat koningszilver? -Ja.
Elke koning schenkt na afloop van z'n periode een zilveren plaat...
of medaille aan het gilde ter nagedachtenis aan zijn koningschap.
Dat wordt netjes aan zo'n keten gehangen.
De koningen die daarna komen, mogen pronken met al dat zilver.
Dus de eerste koning had er maar één? -Ja.
En...hoe oud? 1682 Zie ik. -1648 Moet de oudste zijn, dacht ik.
U bent de koning. U bent Piet. -Ja.
U heet als koning ook gewoon Piet? -Piet Mulder, ja.
Dit trekt u zo meteen aan, he? -Ja.
Valt dan ook die hele traditie van 1648 als een jas over u heen?
Nou, dat gevoel heb ik er niet bij.
Maar wel een heel trots gevoel dat ik koning mag zijn van dit gilde.
Mooi dat dat zo diep gaat! -Ja, bij mij wel.
MUZIEK
Keurig! -Mooi, he!
Aan de rand van de Liemers ligt Doesburg.
Die stad hoorde niet bij de Kleefse enclaves.
De vestingstad Doesburg lag dus aan de grens van het land en was...
daarom cruciaal voor de verdediging van de Nederlandse Republiek.
En laat er nou net een machtige vijand onderweg zijn...
Wat maken we?
We maken een versterking langs de IJssel.
Lodewijk XIV is op weg naar Nederland.
Hij heeft Maastricht links laten liggen en trekt richting de IJssel.
Doesburg was een versterkte stad met brug, waar hij de IJssel over kon.
We werpen dus langs de IJssel versterkingen op,
waar soldaten achter stonden, in de hoop de Fransen tegen te houden.
Dit is de IJssel in 1672? Laag water dus?
Ja. Dat is ook zo gevaarlijk: tussen Zutphen en Dieren...
was de IJssel op wel 14 plekken doorwaadbaar.
Je moest dus ergens een verdedigingswal maken,
in de hoop dat je ze daar tegen kunt houden.
Wij moesten ervoor zorgen dat de vijand vanuit Duitsland niet richting Amsterdam of Den Haag kon?
De IJssel was een militaire buffer die de vijand tegen kon houden.
Dan kon men in de republiek Holland voldoende versterkingen opbouwen.
Tegen de tijd dat men daar was, had mensen hier tegengehouden.
Lodewijk XIV, de bedreiging van de Nederlandse Republiek, is dichtbij.
laten we doorgraven, ja! -Doorscheppen!
Misschien in de maat, tegelijk? -Anders redden we het niet!
Voordat Lodewijk er is! -Eén, twee, ja!
En nu komen we dus bij de Franse zonnekoning Lodewijk XIV op de Elterberg.
Vanaf deze plek zou hij met een gigantisch leger...
over de Rijn trekken en daarna de Nederlandse Republiek binnendringen.
MUZIEK
Pff! 1672... -Hallo! -Goedemiddag!
Hier stond Lodewijk XIV. -Inderdaad, ja.
Hier heeft hij waarschijnlijk gestaan met zijn machtige leger.
100-Duizend man, hoorde ik? -Tienduizenden in elk geval.
Die trokken hier door dat Rijndal en staken de doorwaadbare plaats over.
Tienduizend...echt veel! In die tijd had Nederland 1 miljoen inwoners.
Ja: onverslaanbaar! Iedereen sloeg ook op de vlucht...
toen die vent er met tienduizenden soldaten aankwam.
Wat bezielde Lodewijk? Waarom wilde hij ons land in?
Hier was de Gouden Eeuw, he! Hier werd geld verdiend.
Ja: in Holland! -Ja, dat wilde hij overvallen.
Dit is een prachtige weergave van hoe dat toen geweest is.
En ook een bewijs dat we hier ongeveer op dezelfde plek staan.
Lodewijk! -Jazeker: de zonnekoning.
Hier de Elterberg, daar de Rijn.
Aan de overkant zie je de Dikke Toren en het Tolhuys.
En hier allemaal soldaten in de Rijn?
Die tienduizenden staken hier over, ja.
Hoe weet zo'n Franse koning nou waar je door de Rijn kunt lopen?
Er zal toch ergens een boer hebben gelopen die met z'n vee overstak.
Waarschijnlijk heeft hij wat toegeschoven gekregen.
Toen al een beetje fout in de oorlog?
Ha! Zwakke broeders heb je overal!
Ze zijn hier massaal overgestoken.
MUZIEK
Zo...
Een schildknaapje is best makkelijk om een en ander aan te geven.
We zijn er klaar voor? -Ja!
Die Lodewijk zat natuurlijk lekker op z'n paard?
Ja, dat was een slimmerik.
Die liet het vuile werk aan het voetvolk over, he!
Dit is de Oude Rijn? -Ja.
Daar stond Lodewijk? -Op de Elterberg stond hij te kijken, ja.
Waarom zou je de Rijn oversteken? -Lodewijk had een slimme,
strategische generaal in dienst. Die heette Condé.
Condé bedacht om fort Schenkenschans aan één kant te laten liggen...
'Die hele IJssellinie heb ik niet nodig als ik bij Lobith die doorwaadbare plaats kan oversteken.'
Dan zit je tussen Rijn en Waal, en op het eind ligt Den Haag. -Ja.
Het centrum van de Hollandse macht!
Die soldaten moesten dus de Rijn in? -Ja, en ze hadden niet zo'n waadpak!
Kom ridder!
Nou ja, ik loop niet elke dag in de Rijn. -Ik ook niet, nee!
Ho! Hier wordt het anders. Ha! -Ja! Kijk: gaat nu echt diep.
Een beetje zuigend hier.
Maar het leger kwam hier in 1672 als een stoomwals...
Van die kant, he! Hier de Rijn door. -Ons prachtige Gelre in! -Ja.
Zonder slag of stoot? -Nee, nee. Bijna wel.
De schutters die hier ter verdediging zaten,
opgeroepen door de Pruisische koning, stonden ergens klaar.
Maar die trilden op hun benen toen ze die tienduizenden soldaten zagen.
Die deden dus waarschijnlijk even zo met hun geweren...POEF!
Laten ze nou uitgerekend generaal Condé van z'n paard schieten!
Ja, niet geschoten, altijd mis! Ha! -Ha!
Condé was tijdelijk uitgeschakeld. Anderen namen het over,
maar zij hadden niet zo'n strategisch inzicht.
Ze gingen niet rechtstreeks naar Den Haag, maar overvielen eerst Knotsenburg en Doesburg.
Daar deden ze de hele zomer over, waardoor Holland de tijd had om...
de waterlinie in stelling te brengen. Ze kwamen toen net te laat.
Dus die Gelderse schutters uit Lobith...
hebben Holland gered van de ondergang. -Waarvan akte!
De Nederlandse Republiek werd in 1672 op het nippertje gered.
Maar de schrik zat er goed in.
Ja. Er moest iets gebeuren aan de lage waterstanden in de Rijn.
Daarom zijn in de 18e eeuw het Pannerdensch en Bijlandsch kanaal gegraven.
De Betuwse dorpen Herwen en Aerdt kwamen zo bij de Liemers.
Maar de rafelige oostgrens bleef een gevaar voor de landsverdediging.
Die rare Duitse inham in Gelders grondgebied moest verdwijnen.
Daarom is na de Franse Revolutie besloten dat de Kleefse enclaves bij Nederland werden gevoegd.
De Liemers werd eindelijk definitief Gelders.
Dus we lopen nu op de grens van 1816? -Ja: de grens van 1816.
Af en toe staat er een grenspaal? -Dat zou leuk zijn,
dat we weten waar Nederland eindigt en Duitsland begint.
Hier is een paal! -O ja!
Een originele grenspaal van 200 jaar geleden?
Ja, tussen 1816 en 1818 zijn de palen gezet.
Ze moesten dus iets doen aan die rare Kleefse enclaves?
Ja. Die palen zijn natuurlijk de afbakening van een land.
Dat vraagt natuurlijk om smokkel.
En hoe ingewikkelder de grens, hoe meer smokkel er is.
En de enclaves liepen door tot aan Arnhem.
Je kon dus nooit een fatsoenlijke grens opzetten met enclaves erbij.
Hoeveel grondgebied kregen we erbij? -Ongeveer 90 vierkante kilometer.
Niet heel spectaculair, maar voor Gelderland toch wel de moeite waard.
Ik ben er wel blij mee, hoor! -Wie zou niet blij zijn...
om bijvoorbeeld Huissen bij Gelderland te krijgen!
Dat sowieso! Daarom vind ik dat we toch iets met die paal moeten doen.
Kunnen we hem bijvoorbeeld eens rechtzetten?
Ter voorbereiding op die werkgroep zetten wij de grens recht!
De Kleefse enclaves kwamen in 1816 bij Gelderland.
Maar dat ging niet vanzelf.
Kijk, hier is het bier Duitsland, wijn is Frankrijk, melk Nederland.
De Kleefse enclaves waren speelballen tussen drie landen.
De enclaves werden Nederland. Maar zo makkelijk ging het niet.
Nee. -In 10 jaar tijd ging het 7 keer over naar een ander land?
Zeven keer, ja. -Tussen Nederland, Frankrijk en Duitsland? -Ja.
Als de bitterballen nou de Kleefse enclaves zijn.
U bent Duitsland. Het begin is bij u. En dan?
Dan geeft-ie ze aan mij. Ik ben Frankrijk.
Met Napoleon en zo. -Ja. -En dan?
Die geeft ze uiteindelijk aan Nederland,
maar hij houdt er stiekem eentje vast. -O?
Maar je geeft ze terug, want Napoleon wil toch alles hebben.
En dan verliest hij alles, ik geef ze weer aan jou.
Dan pakt de Duitser ze gauw terug.
En uiteindelijk geeft Duitsland ze weer aan jou.
En dan blijven ze bij Gelderland en bij Nederland?
Niet helemaal eerlijk, maar ze belanden bij jou, ja.
Ha! Ik vind 't wel een eerlijk, goed verloop van de geschiedenis!
Ik weet niet of ik daarmee leven kan.
Ik mag ze allemaal hebben! -Vooruit.
Hmmm!
De Liemers mag dan al 200 jaar Gelders zijn,
toch voelt 't hier nog altijd anders dan in de rest van Gelderland.
Ja. De cultuur in de Liemers is nog altijd net zoals aan de andere kant van de grens in Duitsland.
Dat zie je bijvoorbeeld op een schuttersfeest.
Gelukkig is de Liemers nu onbetwist een Gelderse regio en is 't...
een uiterst boeiend hoofdstuk in het Verhaal van Gelderland.
Ik zou best wel een biertje lusten! -Anders ik wel!
SAMEN: Gelre!
Zeg ridderbroer, waar hebben we de Gelredag zaterdag?
Heel leuk: in het Liemers Museum! -Da's helemaal niet open! -Nee.
Maar het gaat weer open, ze zijn druk bezig met een nieuw museum.
Zaterdag krijgen we een exclusieve 'sneak preview'.
Een sneak preview!? -Ja.
In de oude sigarettenfabriek, de BAT, komt het nieuwe museum.
Wij kunnen nu al kijken? -Ja! -Ha! -Leuk, he? -Ja!
Dat gaan we dus aanstaande zaterdag doen. -Ja. Tot zaterdag!
TV Gelderland 2019

Zeg, eh, ridderbroertje...staat De Liemers ook in het stripboek?

Toggle Transcript

xiv::adjective | Spocien Dictionary

xiv

adjective

being one more than thirteen

Type	Words
Synonyms	14, fourteen

xiv::noun | Spocien Dictionary

xiv

noun

the cardinal number that is the sum of thirteen and one

Type	Words
Synonyms	14, fourteen
Type of	large integer

How to pronounce xiv in Dutch?

xiv::adjective | Spocien Dictionary

abandonment

Related words

xiv::noun | Spocien Dictionary

abandonment

Related words

Related

Subscribe to our Newslatter