Dutch language

How to pronounce tongue twister in Dutch?

Full Transcript

De grijze boer brengt de stier van de wei naar de stal.
Hallo, Dutchies to be!
Ja, ik heb mijn trainingsbroek aan...
Maar welkom bij deze video!
En in deze video vertel ik jullie iets over deze klank (R) en deze klank (G).
Als ik praat over het Nederlands in deze video
dan praat ik over het Nederlands en Vlaams.
Dus we gaan kijken naar Nederland en Vlaanderen
en dan gaan we dus kijken naar de varianten van de G en de R.
En dit zijn dus de varianten die ik gebruik.
Maar er zijn ook veel Nederlanders (en Vlamingen) die andere varianten gebruiken van de G en de R.
Dus daar gaan we in deze video naar kijken.
En ik heb voor deze video gebruik gemaakt van dit mooie boek: "De atlas van de Nederlandse taal"
en ook van dit hele mooie boek: "De dialectenatlas van het Nederlands".
Dus hier komt de theorie uit.
En ik ga jullie ook audio laten luisteren.
Want hoe kun je spreken over klanken als je ze niet kan horen!
Ik wil beginnen met de G.
En zoals je hoort, heb ik een heel harde G!
En zoals je op dit mooie kaartje kan zien
zie je dat er verschillende soorten G's zijn in het Nederlands.
Maar we gaan niet kijken naar alle varianten
maar naar de twee belangrijkste G's en nog een derde G die interessant is.
Als je hier kijkt op het kaartje
dan zie dat het roze gebied het grootst is
en dat zijn mensen die de harde G gebruiken.
En je ziet hier in Limburg en Noord-Brabant en stukje Gelderland - en hier -
dat mensen een harde G en/of een zachte G gebruiken.
Maar vooral in Vlaanderen (in België) gebruiken ze een zachte G.
"Een zachte G."
Als ik het uitspreek, klinkt het echt raar!
We hebben een tongbreker in het Nederlands (English: "tongue twister"):
"Achtentachtig prachtige grachten."
En dit is een heel mooie tongbreker voor studenten die Nederlands leren en nog niet heel goed de harde G kunnen uitspreken.
Dus probeer het thuis! "Achtentachtig prachtige grachten."
Als je een zachte G hebt dan zeg je dus
"Achtentachtig prachtige grachten."
Dus dat is de harde G en de zachte G.
En in Friesland - zoals we hier zien -
aan het begin van een woord, wordt de G soms uitgesproken als een Engelse "G".
Net zoals bijvoorbeeld in het Engels en het Duits, zoals in "good" (Engels) of "gut" (Duits).
Wat is nou de juiste G?
En hoe maak je eigenlijk de harde G en de zachte G?
De zachte G zit meer voorin; hier.
En hoe meer je naar achter gaat, hoe harder de G wordt.
En hoe meer je naar achter gaat, hoe meer ook de huig trilt.
Hier trilt het (harde G).
En (zachte G) is meer alleen lucht.
Dus als je wilt, kun je oefenen thuis met de G hier (zachte G)
of de G hier (harde G).
Maar welke is nou het beste? De zachte G of de harde G?
Allebei zijn goed!
Je kan allebei gebruiken, iedereen zal je verstaan, dus je mag zelf kiezen!
Even een slokje na al die G's :)
De R.
Dit is een super interessante klank
en zelfs linguïsten zijn het er niet over eens hoeveel R'en er zijn.
Als eerste hebben we de rollende R, de tongpunt-R (hier).
Laten we kijken naar een tongue twister weer:
"De kat krabt de krullen van de trap."
Dat is de rollende R: hier.
De tongpunt-R die rolt en die lijkt op een Spaanse R.
En je ziet op dit kaartje dat deze R - met de tongpunt -
het frequentste is in Nederland, in het noorden, westen en in Vlaanderen.
Dan hebben we dit gebied: in Limburg, rond Nijmegen en in Breda en Tilburg
en dat is meer de huig-R.
Voor mij is dit moeilijk om als voorbeeld te geven dus we gaan luisteren naar echt iemand uit Maastricht:
"De grijze boer brengt de stier van de wei naar de stal."
Wat zegt ze? Oké nog een keer!
"De grijze boer brengt de stier van de wei naar de stal."
Het is oké!
Dan heb je ook een R die eigenlijk trilt en hier zit.
En als je water hebt in je mond... (of thee)
Nee het moet wel in mijn mond blijven.
Als je dat doet, dan heb je dus de rollende R hier.
"De kat krabt de krullen de krullen van de trap."
En dan hebben we een soort Amerikaanse R.
En zeg je dan: "De kat krabt de krullen van de trap"?
Nee! De Amerikaanse R is alleen aan het eind van een woord!
Dus het is eigenlijk helemaal geen Amerikaanse R!
Want we beginnen nooit een woord met de Amerikaanse R.
"De kat krabt de krullen van de trap." Nee!
En deze Amerikaanse R is een R die ook de Gooise R wordt genoemd.
En 't Gooi is hier: rond Hilversum.
En het wordt ook wel eens de "kinderen voor kinderen R" genoemd.
En "kinderen voor kinderen" was een show toen ik opgroeide met kinderen die liedjes zongen.
En laten we luisteren naar hun R.
"Een kind onder de evenaar wordt later vaak een bedelaar.
Kinderen voor kinderen...."
"Een kind onder de evenaar wordt later vaak een bedelaar."
Dus dat is de R, de "kinderen voor kinderen R", de Gooise R.
En dat is de R die je dus hoort als ik praat.
En die is dus aan het eind van een woord.
"Een kind onder de evenaar wordt later vaak een bedelaar."
Super racistisch trouwens!
En je hoorde ook dat ze zeiden: "kinderen voor kinderen" (zonder "Amerikaanse R")
en niet "kinderen voor kinderen (met "Amerikaanse R").
Dus mensen met een Gooise R hebben vaak nog een andere R in hun repertoire, net als ik!
Waarom is mijn (andere) R zo rollend?
Ik ben opgegroeid in Alphen aan den Rijn en daar rollen de mensen hun R ook heel erg!
En we gaan luisteren naar een audiofragment van de dialectenbank van het Meertens Instituut
en daarin hoor je hoe de R rolt.
"Ik verdiende 8 gulden bij m'n vader
en toen "komt" die vriend of die kennis die "komt" bij m'n vader
....en toen zegt 'ie ja...
... hadden ze er ook al eens over gepraat, he."
"Ik verdiende 8 gulden bij m'n vader."
Dat accent is niet goed maar: "Ik verdiende 8 gulden bij m'n vader."
"Hadden ze er ook al eens over gepraat, he".
Dus een heel erg rollende R.
En ik kom dus uit Alphen aan de Rijn.
Mijn R rolde dus al heel erg
en soms vraag ik me af of mijn R nog meer is gaan rollen sinds ik ben begonnen met Spaans leren.
Want in het Spaans rol je je R.
Maar misschien rol ik nog wel meer mijn R dan spaanstaligen!
Dus de huig-R die zie je vooral in het oosten van het land,
het zuidoosten en rond Breda en Tilburg.
Dan de tongpunt-R, die zie je vooral in Noord Nederland, West Nederland en Vlaanderen.
Die wordt het vaakst gebruikt.
Maar omdat de Gooise R steeds populairder wordt, wordt de tongpunt-R steeds minder vaak gebruikt.
En veel mensen vinden dat jammer.
Die vinden de Gooise R niet zo mooi.
Dit zijn de vormen van de R die je dus goed kan horen bij verschillende sprekers.
En wat voor R jij wilt gebruiken, dat mag je zelf kiezen!
Wat jij mooi vindt of het voor jou makkelijker is.
Ze zijn allemaal goed.
En vertel me in de comments welke G en welke R jij het mooiste vindt
of welke jij het liefst wilt gebruiken.
En als je deze video leuk vond, geef het dan een like!
Als je meer Nederlands wilt leren, abonneer je dan op mijn kanaal!
En als je mij een beetje wil supporten met het maken van deze video's
kijk dan op mijn Patreonwebsite.
Als je me daar support, krijg je ook heel mooie dingen daarvoor terug
zoals teksten, podcast, ander exclusief materiaal,
toegang tot online lessen, online cursussen...
You name it!
Ik zie jullie heel gauw in de volgende video!
Doei!