Dutch language

How to pronounce el nino in Dutch?

Full Transcript

[Muziek]
zo
welkom bij de spelbrekers een serie
filosofische gesprekken over spel in het
leven
georganiseerd door de buren
vlaams-nederlands huis voor cultuur en
debat
ik wil liep van bodegom schrijver
directeur raisa cent en de moto e
moderator van deze reeks van uit
amsterdam op vier opeenvolgende
dinsdagavond hebben met onze gasten
gesprekken over verschillende domeinen
waarin spel belangrijk is of zou moeten
zijn
cultuurhistoricus johan huizinga
concept van de homo ludens' uit het
gelijknamige boek uit 1938
homo ludens' of de spelende mens dat
spel de basis is voor onze cultuur dat
is ook het uitgangspunt voor deze tweede
serie gesprekken waarin we verschillende
domeinen
wiskunde klimaat gender en cultuur onder
de loep nemen
vanavond is de gasten gerenomeerde
klimaatwetenschapper vallen ging toen
zes professor aan het laboratorium voor
boom ring onderzoek aan de universiteit
van arizona speelde haar doctoraat in de
bio-ingenieur wetenschappen aan de
kuleuven
hij werkte verzocht een band-aid
university en in zwitserland en swiss
federal research instituut en is al
bijna twee decennia dendrochronologisch
en haar onderzoek richt zich op het
klimaat in de afgelopen 2000 jaar en hoe
dit menselijke as systemen en
ecosystemen heeft beïnvloed
zeef meer dan 70 wetenschappelijk
artikel op haar naam en is een geluiden
wetenschappers wiens
urgente onderzoek ook aandacht heeft
gekregen in de new york times de
washington post de guardian en national
geographic
vallauris eerste boek 3 story soort
uitgever john door john hopkins
university press
en de nederlandse vertaling wat bomen
ons vertellen
dit boek helaas in spiegelbeeld voor uw
wonden jan wolkers prijs in 2020 vorig
jaar voor het beste nederlandstalige
natuur boek en dat boek bevat niet
alleen een schat aan informatie over
bomen klimaat en de gevolgen ervan hoe
de menselijke geschiedenis door hele
millennia op een globale schaal het
leest
oneerbiedig gezegd
als een trein ik geef het woord aan
summary
dankuwel fietsen tussen dankuwel ook
voor de uitnodiging
iedereen bij de buren het is echt een
eer om hier te mogen zijn ik laat
vandaag over klimaat een spel op je doel
you'll never work day in your life
alleen zesde eeuw voor onze
tijdsrekening zou confucius geweten
hebben dat als je van spelen
iets wat je graag doet nu job maakt dat
je werkdagen dan voorbij zullen vliegen
ik besta twijfel over of die uitspraak
wel aan confucius de chinese filosoof
een politicus kan doe eens gek worden
het china van die periodes dat in is
niet bekend om zijn vrijheid in job
keuze
maar hier in de vs wordt een job spel
combinatie enorme serieus genomen
een kennis van me bijvoorbeeld is
professioneel online poker spelen of
denkt maar dan de pro gamers die hun
geld verdienen met het spelen van video
spelletjes maar ook bij minder frivole
en extravagante beroepen blijkt te
spellen men dikwijls van cruciaal belang
ik spreek uit ervaring wanneer ik zeg
dat er weinig fructose is aan het beroep
van klimaatwetenschapper integendeel de
constante stortvloed aan slecht klimaat
nieuws kan heel demotiverend werken en
de voortdurende druk om mijn expertise
als wetenschapper en zelfs de
wetenschappelijke discipline waring
voorstel te moeten verdedigen is
frustrerend dus dus belangrijk om
elementen van spel te vinden
ja zelfs in te lassen in mijn voor het
dodelijk serieuze job om gemotiveerd te
blijven en om het spervuur aan slecht
nieuws en aantijgingen tegen te gaan zo
is in mijn verbeelding
ook youness noemen de eerste vrouwelijke
klimaatwetenschapper ebn 1856 gebroeid
als het effect
ontdekte te werk gegaan
ik stel me voor dat zij er plezier aan
had om een experiment op poten te zetten
en twee glazen cilinder ingevuld met
gewone lucht en een met koolstofdioxide
in de zon te laten opwarmen en te merken
dat de koolstofdioxide cilinder sneller
opwarmden
en langer warm leef ze had er
waarschijnlijk ook plezier aan om ga je
bevindingen toe te passen op ons gehele
aard systeem en te hypothetisch eren
dat als de atmosferen meer die ook
koolstof dioxide welke vatten dat de
aarde dan zal opwarmen
deed haar waarschijnlijk iets minder
plezier toen de eerste fysicus john
tyndall
drie jaar later gelijkaardige resultaten
publiceerden zonder haar werk te citeren
en doen en met de eer om oprichter van
de klimaatwetenschap ging lopen ook
honderd en vijftig jaar later blijkt
spel en plezier
een belangrijk onderdeel van
klimaatwetenschap te zijn zoals
verschijning van elke tak van de
wetenschap in de dentro chronologie
het vakgebied waarin ik gea haringen in
bomen gebruik om het klimaat van het
verleden te bestuderen komt spel
voortdurend dan bod voor ons onderzoek
reizen wij de wereld of op zoek naar
oude bomen die ons kunnen helpen om
klimaatvraagstuk het te beantwoorden en
projecten onze geschiedenis van
bosbranden in siberië bracht me zo een
paar jaar geleden naar yakut je een
regio die ik verdien enkel kende van de
poort spel reis internet bos gaan we aan
de slag met een holle boren om ja ring
stalen te nemen zonder bomen te velde
dat boren we doen met de hand zodat
vereist de nodige spierkracht
zeker als je een tiental het a bomen per
dag boord en onze bomen behoren tot een
soort met hardhout zoals bijvoorbeeld
een
om het moet tonen en fysieke boren werk
wat verlichte
maakt een team dendrochronologische er
in het veld dikwijls een spelletje van
wie het meeste boom harten kan treffen
bij boren het hart het middelpunt van
een boom treffen voor echt wel ervaring
wat handigheid en geluk en heeft dus
alle nodige aspecten onder competitief
spel van te maken
het avontuur wat veldwerk is wat me
oorspronkelijk heeft aangetrokken om een
maester steeds te schrijven over demper
fonologie
maar het is het labowerk dat heeft
overtuigd om in dit vakgebied verder te
gaan om een carrière te bouwen inch war
van excuse ook in het labo namelijk maar
we de jaring stellen opmeten en met
elkaar vergelijken
kom spelaanbod het proces dat aan de
basis ligt zon bent om chronologie
het kruis datering waarbij het jaar in
patroon van de ene boom vergelijken met
dat van andere boom met het doel om elke
ring van elke boven het juiste jaartal
toe te kennen
kruis datering gebeurt het labo onder de
microscoop en voor een ervaren
dendrochronologisch het werk een beetje
zoals een legpuzzel oplossen elk jaar in
stijl kan je beschouwen als een
puzzelstukje dat je op exact een blaas
past tussen de andere stukjes maar samen
vormen ze een beeld dat veel ontvangen
rijker is dan elk stukje ook slecht en
dan moet het echte sprong op beginnen
net als in andere takken van de
wetenschap om de creativiteit pas echt
bovendrijven eens je alle puzzelstukjes
verzameld hebt niet alleen de haring
stukjes maar ook een klimaat stukjes en
de bos stukjes en alle kennis stukjes
die je nodig hebt om de 3d ov bij of
zelfs 5d wetenschaps puzzel op te lossen
om op basis van alle informatie levert
kaart hebt het meest nieuwe en nodige
verhaal te vertellen
dus het moeilijkste maar ook het meest
doorslaggevende moment pond
wetenschappelijk proces
dit is wanneer de aha-momenten
gebeuren dit is wanneer je op je
wetenschappelijke intuïtie moet
vertrouwen of zoals louis pasteur het zo
mooi zei we zagen een favoriet glass is
pi preparee het toeval begunstigt alleen
hen die er op voorbereid zijn dat is
niet anders dan voorbeeld bij kleuren
mix of andré k spelen waar het toeval
wil de kaarten in je hand bepaald maar
waar jouw ervaring
jouw keuze met die kaarten museum want
als of misschien toch klaveren 10 te
spelen
bepaalt of je wint
klimaatwetenschapper zijn betekent dat
je soms een koord danser bent die met
uiterste concentratie je bekoort van
wetenschappelijke ontdekkingen van
eureko momenten loopt en danst om te
vermijden in de afgrond van klimaat doen
te vallen in 2015 bijvoorbeeld middenin
de 4-jarige droogte waardoor california
geteisterd werd werd mijn team aan ariël
er een reconstructie van de sneeuwval in
de california
ciranova de toe en maanden werk
eindelijk alle puntjes op de i hadden is
het toonde onze reconstructie dat er in
voorbije vijf honderd jaar nog nooit zo
weinig sneeuw was gevallen in de
schermen waren als in 2005 15
dat was ons aanhoudend we hadden is
ontdekt dat niet alleen belangrijk was
voor de wetenschappelijke gemeenschap
maar ook voor de inwoners en
beleidsmakers van california
tegelijkertijd waar we ons er maar al te
goed van bewust
waar we ons mij al te goed bewust van de
afgrond waarboven we dansten de zeer
zware sneeuwval is verantwoordelijk voor
een derde man california's
watervoorziening en en 500 jaar minimum
bos is geen goede zaak
bovendien was het ook een voorbode voor
de toekomst
door klimaatopwarming is het
waarschijnlijk dat dergelijke
dieptepunten in de toekomst vaker zullen
voorvallen
om de zwaard van ons de wetenschap stak
wat dragelijker te maken komen
klimatologen ook ook op met allerlei
spel gerelateerde termen voor het
klimatologische fenomenen
zo wordt naar het el nino systeem dat is
de wisselwerking tussen de grote oceaan
en de atmosfeer er boven
verwezen met het woord ceo of bub
wanneer de oceaan temperaturen in de
oostelijke grote oceaan opwarmen koeler
ze in het westen af en vice versa
op en neer gaat tonen in jouw wit of de
lage en hoge druk systemen de cycloon en
anti cyclonen die ons weer orkestreren
die zijn ons tollen als crime alles die
de band aan het aardoppervlak aandrijven
maar alles bij elkaar genomen en jammer
genoeg zijn klimaat en spel geen
evidente combinatie de overdreven en
doorgedreven verbranding van fossiele
brandstoffen die onze klimaat situatie
bepaald
daar is weinig spellen onze
koolstofdioxide uitstoot gaat al een
eeuw lang maar één richting uit stellen
hoog zonder omzwervingen
zonder slaap zonder hindernissenparcours
of misschien is het toch een spel een
race het wordt een race tegen de tijd
tegen de klimaatopwarming om die
uitstoot zo snel mogelijk zo drastisch
mogelijk zo rechtlijnig mogelijk terug
naar beneden te krijgen
wanneer mark getzen co
dank je wel veel dank valerie veel stof
tot nadenken en maar voordat ik met u in
gesprek gaan luisteren naar een
artistieke reactie op de lezing door de
jonge nederlandse dichteres iduna
paalman
iduna schrijven poëzie boze en
toneelteksten in 2010
2019 verscheen haar bundel de grond uit
de wond halen
oh sorry ik de hond uit de grond halen
prima aan je oud wordt
dankjewel fiep en drank valerie voor het
mooie verhaal
ik ga een gedicht voorlezen dat ik deels
op het verhaal van zoëven heb
geïnspireerd en het
het pionnen
eerst kwam het slechte nieuws daarna het
nieuws dat voor het slechte nieuws geen
oplossing was
daarna de melding dat het gebrek aan
oplossing ontmoedigend was en al gauw
sprake was van een weliswaar door jou
als groep
omschreven maar in de praktijk van alle
perspectief beroofde apathie ik ging de
straat op maar kwam niet verder dan het
hotel op de hoek is het verdedigen van
de waarheid nou mijn taak of wie zegt
historicus te zijn heeft iets uit te
leggen
sommige bewijzen winnen het niet van de
hardnekkige behoefte de kaarten opnieuw
te schudden niet zo opluchtend als de
woorden schone lei
zei jij gelukkig kan ik gebruik maken
van het internet
daar is het tenminste af en toe gewoon
een beetje leuk
niemand weet wie youness nu te voet was
ik niet jij geef maar toe je bent de
eerste die op papier zet dat als het
koolmonoxidegehalte stijgt
onze planeet warmer wordt maar je blijkt
niet uitgerust met de juiste gadgets
gaat terug naar start
schud een tweede keer deel nogmaals
gooi nieuwe ogen over lukt no more and
go
ik wist niet dat als je het klimaat
bestudeert het verleden even interessant
is als de toekomst
ik heb geleerd dat ik voor meer
publieksparticipatie mijn zekerheden als
vraag moet verpakken
is het verleden even interessant als de
toekomst
mag ik een klimaatwetenschapper
aanspreken op zijn vlieguren lever al je
geld in een je huizen en je hotels
de bank is niet boos de bank is
teleurgesteld
hoeveel heb ik er voor over slecht
nieuws te didactisch eren tot
activerende werkvorm hoe geef ik de
studiedag vorm zou gamification een
handige tool zijn als ik om hulp vraag
moet ik dan het nut van hulp kunnen
uitleggen
de spelregels op zonne
helpt het een competatief element op te
nemen maar redders loon eventueel de
medaille die mijn oma won voor de beste
onderhouden tuin
we rijden door finland het is mijn
vakantie zijn zo noordelijk dat we wel
even naar rusland kunnen
zegt papa dan kunnen we die ook
afstrepen en inkleuren op onze wereld
kleurplaat een stapje maar dan zo'n
groot land in kleuren dat is pas waar
voor je geld
het mag niet we hebben niet de juiste
papieren
de kinderen zegt papa laat de kinderen
toch even met hun kleine lichaam
een stap is voldoende nee het mag niet
we moeten terug die dag komt niet meer
goed
we hebben iets verloren iets dat al van
ons was de oneerlijkheid treft ons
genadig hoezo
mogen we ergens niet zijn hoezo is een
land onbereikbaar hoezo zijn daar regels
voor die ons tegenwerken
het is ook strikt noodzakelijk overal
een spel van te maken dat begrijp ik wel
ik wil anders niet meedoen ik voel mij
anders ontredderd wat troost is de game
boy op de achterbank
het afleidende geluidje van het staafje
dat precies tussen mijn andere staafjes
past in de sierra nevada veel 500 jaar
lang niet zo weinig sneeuw als in 2015
het gaf niet oma heeft een jaartje
langer omdat ze het niet koud had geen
griepje kreeg
hebben nog een mooi seizoen met haar
beleefd
wat is de kans dat die niet tegen zijn
verlies kan überhaupt aan het spel
begint
maar liggen alle pionnen opgeslagen die
het speelveld niet betraden geen zin
hadden
ik doe niet meer mee
is dat voor op gevers of voor mensen die
zo slim zijn hun verantwoordelijkheden
met hun mogelijkheden te verwarren
zullen we het spel spelen
je mag met alles antwoorden behalve met
ja nee
of
[Muziek]
dankjewel dankjewel luna luna palmen en
ik heb meteen een vraag naar aanleiding
van jouw gedicht voor galerie in ebay
naast gewicht kwam de regel is het
verdedigen van de waarheid naar mijn
taak zonder vraagteken in beperkt levend
hoorde ik hem wel voor en in je lezing
valerie
heb je het over de vermoeiende noodzaak
de wetenschap en dan met name
klimaatwetenschap voortdurend te moeten
verdedigen
kun je daar meer over vertellen en is
het politieke klimaat daarover nu met
een nieuwe regering in de verste
gunstige keert merk je daar al iets
ik merk het vooral in mijn gemoed dat en
dat is dan vooral de salisbury je dat
doet het politieke klimaat en training
staten ook geen
de maatschappij is echt een seachange
weet dat hier in een gigantische om was
een mondeling heeft gemaakt en en wat
betreft de frustratie om klimaat witter
wetenschapper te zijn die is die is
reëel en en dat was inderdaad vooral
zonder het vervoer en de politieke
klimaat waar het toch vooral er om ging
dat dat de de wetenschappelijke feit die
mij aanbrengen zijn geen idee dat zijn
geen suggesties het gaat over over ik
had het door ionisch
flits die 150 jaren geleden al heeft
aangetoond en de effecten van van een
broeikasgassen de doos en ook fysische
wetten
onder 150 jaar later walter toemen die
over de fundamentele zaken
ze moeten discussiëren aan het laat ons
ook niet toe om om ons om bezighouden
met
met eigenlijk met het zoeken naar een
eigenlijk oplossing en dat is ook de
hele bedoeling
tegenwoordig toch van van degene die die
blijven ons klimaatwetenschappers
aanvallen hun bedoeling is niet om de de
daar kan je niet meer feiten die die kan
je niet overtuigen met feite hun
bedoeling is exact op deze ons te
stoppen vonden nieuwe
weer onderzoek te kunnen doen ja dus het
is het gaat misschien niet deze om die
feiten zelf maar ook het ondermijnen van
de mensen die zich bezighouden met
klimaat als als omdat al het andere
misschien gewoon ook niet meer werkte
gelukkig misschien ook om door te gaan
over het spel wat wat je ook noemt een
belangrijk deel van de koppeling van de
jaarringen aan weersgesteldheid is dat
je een uniek beperkende factor kans' in
de
limiterende factor je noemt in je boek
water zonneschijn koude het setra die
zorgt voor we dikke en dunne jaarringen
hoe vind je die beperkende factoren en
hoe gaat zo'n gedachtenproces werk
ja goede vraag de basisidee is dat dus
dus bomen voor in mijn elk je
herinnering maar die dingen zijn die elk
jaar even breed en dus als het een als
het als het een goed jaar is voor een
bom als die boom gelukkig is dan gaat
hij veel groeien en
een brede je geen vormen als een slecht
jaar is dat hij een smalle ring wormen
maar heb ik definitie van een goed
gehoor en slecht jaar voor een boom is
niet overal het zal dus bijvoorbeeld
waar ik woon waar ik nu ben in tucson
arizona wonen bij een heel droog klimaat
maar ik ga er een man jaloers maken te
zeer ruwe zijn gaan begin februari
tussen rond de 25 graden celsius dus de
bomen hebben het hier eigenlijk altijd
wel warm genoeg dus ze zijn nooit
ongelukken omdat het te koud is maar ze
zijn wel ongelukkig als het hier heel
droog weer
dus hoe kunnen nerea hebben wij dat er
ontzettend weinig regen valt en dan
vormen de bomen en hele smalle ring
terwijl in natte haren bijvoorbeeld al
die nieuwe je harder marketo geramd zijn
hier in tucson aan het typische natte
jaren dan zij de bomen veel drukker
jullie hebben ze meer energie en en
vormen ze brede ring nu als je
bijvoorbeeld naar koude regio's gaat
naar siberië naar canada of alles kan er
ook naar hooggelegen gebieden zoals de
de opendoen op is open daar is het
eigenlijk altijd nat genoeg voor bomen
dus daar is het niet zozeer hoe een
natte hoek code dus dat dat breedte van
een ring bepaalde maar hoe warm of koud
het is dus daar dus als wij belang wel
kort te maken of we geïnteresseerd zijn
in het bestuderen van wat we enorme het
hier ook klimaat van de trillingen dus
hoe warm qua sorry hoe laten voelen
droog het was dan gaan we naar droge
gebieden bezoeken we
jaarringen van bomen en in droge
gebieden zoals het zuidwesten van de
training instelt of of het middellands
zeegebied in europa als we
geïnteresseerd zijn in het reconstrueren
van temperatuur en hoe het temperaturen
we het verleden
is geëvolueerd dan gaan we naar
hoe creëer je of ofwa
gebieden met een hoge breedtegraad dus
we bezoeken de juiste bonen voor de
juiste toepassing
ja en als ik het goed begrepen heb is
het de crux om een in in een beursgens
er de invloed van een weersgesteldheid
er vinden die uniek is dus dat er niet
meerdere oorzaken zouden kunnen zijn
voor zo'n dun over brede ring ja
inderdaad dus dat is bijvoorbeeld
ja een heel goeie hulp moet iets wat je
maakt bijvoorbeeld als je denkt dan
belgië of nederland
daar is het moeilijk om bommen te
gebruiken om met clima druk construeren
onder zijn in belgië en nederland heb je
eigenlijk geen maat vloeren bomen heel
gunsten in staat zijn de bomen eigenlijk
altijd wel redelijk de luchten er altijd
nat genoeg en altijd in de zomer 's
minste marloes dus de de bomen zijn niet
zo moeilijk aan het klimaat en en hebben
dus ook minder klimaatinformatie in je
die merken
ja in een dussen
u maakte die u verzamelt en niet een
boom maar honderden monsters uit de boom
en ook er wat waar ik erg verrast of was
ook houdt dat op de grond ligt
bijvoorbeeld is om ze ook al ouders van
de bomen die de rondom staan om zo een
enorm data eisen aan te leggen en niet
doen naar noemde het ook al in haar werk
het blijkt uit uw werk dat misschien
hebt geschiedenis van mijn klimaat even
belangrijk is als de toekomst voor
denken over welke kant opgaan kunt u
daar iets meer over zeggen
jazeker je aan als je als je denkt wat
we weten over de klimaat aan hond van
metingen dus
thermometers en pluviometer sdi zijn we
pas beginnen gebruiken
op grote schaal rond het begin van de
20e eeuw
dus als je denkt aan ja
metingen metrologische station ze hebben
maar een 100 100 jaar ongeveer aan data
nu ten eerste is dan niet genoeg om om
langdurige veranderingen in het klimaat
te kunnen bestuderen macht een vrouw
heel belangrijk is die periode waarover
we metingen hebben is dezelfde periode
waarmee we zijn beginnen met het klimaat
zelf te beïnvloeden
dus door sinds het begin van de
industriële revolutie rond 1850 zijn we
die broeikasgassen door onze fossiele
brandstof voor de branding in de
atmosfeer beginnen brengen en dus het
moment dat we de
het klimaat zijn beginnen op meten toen
waren we eigenlijk het klimaat al aan
het zelf aan het beïnvloeden dus puur op
basis van opmetingen hebben wij geen
idee van wat ons natuurlijk klimaat
eigenlijk is
daarvoor moet je verder teruggaan in de
tijd en dat doen we dus bijvoorbeeld aan
hand van waar jaar in op mij sporing en
zo kan je dat ook doen
maar de zon jou en om ons natuurlijk
klimaat te verstaan moet je naar het
verleden gaan om dan te kunnen aan de
hand van modellen te voorspellen hoe het
in de toekomst zal gaan dat doen aan de
hand van modellen maar om die modellen
om te weten of dat die correct zijn
moeten we ja het verleden van het
klimaat k ja dus eh sir we er is een
bekende is nodig van het moment voordat
de mens begon met het beïnvloeden van
het systeem waar waar we onderdeel van
zijn
en een van een cruise idee
cruciaal onderdeel van elke ontdekking
die u noemt je als wetenschapper maar
ook in dit vakgebied is het herkennen
van een verband of een patroon
tussen verschijnselen die voorheen nog
niet met elkaar in verband zijn gebracht
en u noemt fascineren me voorbeelden van
het crew heb van koraalriffen inderdaad
ijskernen
standaardtype allerlei elementen waar
jaarlijks afzetting plaatsen kunnen
gebruikt worden voor zijn archief
het angst en van zijn archief maar hoe
train je wetenschappers in het vermogen
om dit allemaal bij elkaar te brengen
want ik denk ik heb de indruk dat
wetenschappers steeds mijn specialist te
zijn dus hoe stimuleer je weet hoe breng
je dit
ja brengen dit is een brein werkt is op
maar altijd naar op zoek ben zo'n beetje
gelijk aan ik denk ik in die zin is is
wit scherm niet zo verschillend van de
kunsten waar creativiteit en die bbc doe
een heel belangrijke rol spelen maar hoe
train je iemand erop
ik denk dat dat ik daar een camera is
nooit de poort van louis pasteur die ik
zeg maar waar ik in d'r kont wil
toevoegen bij kijken maar je moet worden
maar je moet goed voorbereid zijn om dat
toeval in in een ontdekking te kunnen om
dat te herkennen te kunnen om de
intuïtie te hebben om dat toeval te
herkennen en en die niets in het
belangrijkste plan aan om onderwijs en
dus ja brede brede train
een training veel gebieden aan dat is
het beste wat we kunnen doen om
student toekomstige wetenschappers goed
voor te vinden je je hebt gelijk door de
specialisatie wetenschappers worden te
wisselen als maar meer en meer
gespecialiseerd maar de beste
wetenschappers die kent die nie leze
heel breed nu manier manier overal in
veel kennis hebben maar ik wil die een
beetje kennis
ja ik moest ik moet ook denken aan u
noemt twee expedities nieuw begin omdat
iemand tijdens een kampeertrip bomen in
de verte had gezien die veel belovend
waren
dit is een heel altijd met hun werk
bezig maar zelfs op vakantie ziens erg
in de verte potentiële goede bomen
en ook laat hem stelt uw verhaal van een
grote ontdekking die begint aan de bar
na een conferentie misschien wie is dat
ook een mooi hem te kennen hoe die
lijnen daar bij elkaar komen
ik denk dat dat is denk ik een heel goed
voor je wilt omdat het nu nu technologie
leent die ook tot x leggen mond niet
verbanden rond want ik bestudeer
jaarringen in de eerste plaats om het
klimaat moet het verleden te bestuderen
dat is een wonder drie belangrijke
toepassingen waaronder technologieën een
andere toepassing is ecologie de som
oplossen euro van het verleden te
bestuderen en dan de derde belangrijke
toepassing is en de uitrol ook niet in
de kunst wetenschap
wij me duidelijk molokini gebruiken in
levende bomen maar in jou en in goud in
materiaal
wel erg logisch na dat of kunst is door
in snel en dus om de vier jaar hebben we
een wereldcongres dendrochronologisch
wereldcongres waar technologie ecologen
en
kilo allemaal samenkomen en tiental jaar
geleden was het congres in toestaan waar
ik kon en ik denk de laatste avond van
een congres maar op café embleem op café
mijn
we waar je met 3 dan geloven een pintje
gaan drinken dan het droog en in
ik was één van de drie mijn collega met
marley was mijn 100 vertelde hoe hij
jaarringen gebruikt in bomen van
van de florida keys dat is zo de
eilandengroep ten zuiden van
beantwoorden maar heel veel erg kamer
[Muziek]
waar de bomen onderhevig zijn aan ook
aan activiteiten en zo en dus wat zij
ons vertellen hoe wij opzoek was om
bomen van die florida keys te kunnen
gebruiken om ook aan activiteit te
reconstrueren
en dan de derde persoon aan de toog was
mijn collega mag daarom in kasteel maas
die nu dan aan de universiteit van
amsterdam werkt en zij is kunsthistorica
en ze doet ook archeologie erg logisch
onderzoek en heeft de coolste job ooit
dus een belangrijk specialiteiten is
scheepswrakken dus zij duits
naar scheepswrakken en haal daar dan het
goud gevonden om die oude schepen naar
boven en bestudeert de houdt dan logisch
dendrochronologisch enerzijds om die
scheepswrakken te kunnen dateren en
anderzijds ook gezien waar het hout
vandanam en toch hoe zij was een
vertelde over haar onderzoek naar
scheepswrakken en granta zal het
vertellen zijn onderzoek naar wordt kale
en dinsdag gesprek kwam mij boven
channel er is er is natuurlijk een link
want in het verleden
de spaanse scheepswrakken die die in de
buurt van de caribean
ripley en kijk hoe zet je cursor
k die je kan die daar gevonden zijn hier
al veel van die scheeps werken mijn de
veroorzaakte door of kamer en dus kwam
de idee om te zien of we niet alleen die
bomen van de voor de kiezen maar ook
chronologie jan scheepswrakken konden
gebruiken om het verleden man orkanen te
bestuderen en of voor daarin slagen en
wat dan het resultaat is er dan meer
maar in een boek lezen via
hebben en de piraten komen er niet nog
ja ja dus wat zijn toevallige samenloop
van van of een samenloop van kennis en
informatie waarin patroon in moet kennen
al om te zien hoe ze met elkaar
verbonden zouden kunnen zijn
misschien de na een ander punt u noemde
in uw in een verhaal
de wetenschapper youness nu te voet en
ik en ik vroeg me af
[Muziek]
kijk er een enigszins en ook het einde
in uw boek is misschien de weerstand die
vrouw op allerlei gebied onder vrienden
als wetenschapper
ze moeten beter best om voor dezelfde
werkomstandigheden en vaak worden
misschien ook kunnen ook regie chair
resultaten niet erkend
en ik vroeg me af uit ziet u daar
verschuiving in is het is dat iets waar
je missies bent dat je er eigen
studenten kijkt of juist als ik je mijn
situatie lijkt me die man units new muts
of of misschien ken je ook die ja er is
een hele reeks door iets op worden van
marie curie begin van de 20e eeuw waar
zij dus we einstein en niks dan 30 mix
dan mannen als enige vrouw zit deze ook
de nobel prijzen zijn per keer niet
gegund of zoals naar pax wat mijn
situatie een stuk beter en dan dan die
van 100 of 150 ja maar ik moet toegeven
dat los zoals je zei ik ben
ja ik mijn doctoraat in 2004 dus nu
bijna 20 jaar geleden toen had ik je dat
stuk wat is nou de snelmenu sta dus de
20 jaar heb ik bedacht weinig
vooruitgang zien in mijn het leven
het is managers merendeel domein euro om
om mee te storen vooruitgang en en ja nu
ben ik er nog ook het is ik denk dat er
voorbeeld altijd ook misschien werkt of
of effect zal hebben
ik bijvoorbeeld jonge studenten die zien
dat in ieder geval mogelijk is ja ja
bijvoorbeeld ja dus de squeegee om voor
wil
ja ik heb bio-ingenieur gestudeerd in in
belgië anand twee universiteiten ik heb
ik heb lang gedaan hoor mijn schoenen
zeker zeven jaar om hier dan normaalste
ballen nog eens per jaar mijn pistolen
ik heb nooit in enkele vrouwelijke broek
flessen in die 12 jaar nul
en dat is iets wat ik me nu volledig in
kant worst oh dus dus misschien
misschien is er wel uit wat hier een
opneem ik dat niet deed wat dat betreft
tot er meer vooruitgang is een brengen
staten boni dan in nederland kennedy's
hoe mijn wanneer de bal is academische
wereld in in ons lapels en met 25
procent
vrouwelijke proeven en dat is en de
wortels weinig
herkent in de in de natuurlijke witte op
in de bos die workshop
denk dat er in belgië weinig
departementen zijn en de positieve
wetenschappen die the legend i procent
vrouwelijke of of
minority minder reeds prof we hebben
ja dus misschien heel voorzichtig
optimistisch of een soort gebaren en
tussen
conclusie ik wilde trouwens ook nog even
zeggen voor het publiek er is nog steeds
de mogelijkheid om via de chat ook
vragen te stellen aan china
nora maar om het een en ir-filter ik een
stel ik hem en valerie ik had misschien
daarom ook nog terug te komen op dat
citaat van louis pasteur van het toeval
begunstigt alleen hen die erop
voorbereid zijn aan het einde van uw
boek benadrukt u dat de relatie tussen
klimaatverandering en het verdwijnen van
beschavingen in de werelden in het
verleden nooit om lineaire proces is dat
er allerlei
en factoren meespelen en u benadrukt
inventiviteit en ja een zekere
veerkracht
bent u in die zin cultuurpessimist of op
mist
ik denk dat er recent dat ik een mooie
optimistische zicht erop heb gekregen
wat blad klimaten en mensheid betreft en
wat onze invloed op het klimaat betreft
en dus dan in de omgekeerde richting de
in in de richting dat
welke mate wij als mensen als men zeide
het klimaat veranderen als je uit als je
het als we dan over het klimaat modellen
hebben over het klimaat van de toekomst
dankzij mede dankzij onze wetenschappen
over het klimaat van het verleden zijn
die modellen ondertussen redelijk goed
we een redelijk goed idee we kunnen
redelijk goed voorspellen wat er met ons
klimaat gaat gebeuren in de toekomst
tenminste de fysische aspecten nederland
de grootste onzekerheid daar in die
model naar de grote onzekerheid over wat
er met onze klimaat in toekomst zou
gebeuren is wat wij als mensen gaan doen
hoe onze kosten reactie de uitstoot
zich in de toekomst dat weten we niet de
hangt er vanaf of of dat wij hen grip op
krijgen of niet
en daar ben ik tegenwoordig een stuk
optimistischer dan
dan zeg maar zelfs vijf jaar in een
omdat het begin duidelijk te worden ja
draait voor een heel groot stuk om
economie en hoe snel de economische en
technologische verandering kan gebeuren
dat die je dat dat is nu ingaan
aanzetten en dat kan volgens mij enorm
nog eens en en nu vooral ook een u dat
de politiek mees
nu de economie en de politiek in de
velden richting gaan met de biden hier
in vrede zouden verkozen is geweest maar
dat in europa de de new deal
voorgesteld wordt kan het volgens mij
heel snel gaan in de in de ommekeer in
de ommekeer naar een naar een meer
duurzame
[Muziek]
in om energie portie dat is nog redelijk
ook toen ik moest bij het lezen van uw
boek er worden meerdere beschavingen heb
genoemd die ten einde komen steeds denk
aan die de zeven vette en zeven magere
jaren maar wat als er 50 jaar droogte is
dan kun je daarvoor kwam niemand zeg
maar voorraden
aanleggen dus ja dat was wel een ja
toetsen light zwemmen maar ook ja
interessant gegeven want nu inderdaad
zoals je zegt niet allemaal beschavingen
gaan daar ook aan onderdoor sommige
redden het wel en andere niet
ik had eigenlijk nog een hele andere
vraag over
u heeft natuurlijk een een lange staat
van dienst als wetenschapper talloze
artikelen geschreven in een academische
stijl die ongetwijfeld heel anders is
dan heb hele leesbare van uw boek dus ik
zoek naar voor hoe kom je daarbij ik om
die kant op te gaan
ja dat is weer nieuwe toename dan dicks
moet ik toevoegen om deze keer ik was in
2017 wil ik een slok op zijn bijbel
komen ze betekent hier om de zie je kan
je een jager
nemen waar je geen les moet kennis moet
geven om het om en om en kuste bevonden
zich maar ik was juist lampje moment
subaru
toen ik een e-mail kreeg van een editor
bij johns hopkins university press mijn
uitgever of ik interesse had om een
om boek voor een breed publiek te
schreeuwen en naam niet een
en mijn mijn algemene filosofie zich
zich
zeg ja tegen alles ten minste een keer
proberen proberen alles ten minste een
keer en toen dacht ik ja het is nu of
nooit
ik ben op sabbatical als ik het nu niet
doe dat dan niet
en natuurlijk het feit dat dat het tot
dat een belangrijke uitgever interesse
had om zo'n boek te publiceren wilde was
natuurlijk een grote motivatie dus ben
ik eraan om een en het is ik heb ik vond
het heel fijn om te doen ik voor het
eigenlijk heel veel fijner om
om voor een breed publiek te schreeuwen
dan dan dan redelijke droge academische
taal ook in daar daar komen nog op het
einde vergat volgens mij heeft u ook nog
een fascinerend
nieuw onderwerp voor volgend project
maar ik heb ook nog wat vragen
tussendoor van het publieke een hele
ludieke vraagt niet maar doet denken aan
de vraag die ik bestelde in het
voorgesprek van houten van twee manieren
en toen was het antwoord ja maar ik woon
in woestijn maar dit is een andere plaat
in uit het publiek wat is je wat is uw
favoriete boomsoort je bent geen bomen
knuffelaars echt een heel erg muziek
maar een liefde voor de bomen moet er
toch wel fijn mevrouw carrière ik doe ik
heb denk ik twee favoriete zorgde ik zal
er een boer die andere is niet zo bekend
in in europa in in in belgië en
nederland was een was de wandelt de boom
komt het is alleen maar mijn favoriete
bloemen vooral omdat hij de houd je
wandelt en oud is is zo ontzettend mooi
vond mooiste houdt wat ridder heeft zo
heel veel kleurschakeringen broke the
bonus dat zou een mooie brede boom een
grote blaren en toen ik hoorde dat hij
dan ook nog eens mee of afschrikken
dan was ik helemaal verkocht en ik eet
graag gewoon rotte ook dus ik vind je
wil van een boom die in je een mooie
snoek
functie nog niet op de cel en allerlei
verwachtingen voldoet ik had ook nog
eigenlijk een vraag heb je die meer
misschien begripsvorming was in noemt
3d 4d en 5d wat wat bedoelt u met 5 d
wat is die vijfde dimensie
ja dat was eigenlijk heren dat was een
beetje een overdrijving
dus t is laat ons dan zeggen de duivel
spreekt hoe het into intuïtie aspect is
om de vijfde dimensie het geen maar we
niet direct je vinger op kan plakken
ja en misschien toch wel in die
voortgang daarop
u geeft natuurlijk het toont een heel
veel succes kaart tussen maar er zijn
ongetwijfeld ook maanden dat u een lijn
volgt die niet erg zijn gaat er een
ander aspect waar ik me ook wat ik ook
afvroeg is u noemt
dus vertel deze verhalen heel beelden
maar groot deel van
waardoor het koppelen van al deze data
sets mogelijk is is natuurlijk ook door
de ontwikkeling van steeds een sterkere
beter ik wil wat wat koffie nice
computers en modellen is dat een vorm
van spel en speel button spel in in
[Muziek]
in deze prognose ja ik denk in een
aspect waar ik het niveau een heb in
mijn boek omdat het niet zo
aantrekkelijk is voor op het en twee
aspecten niet zo aantrekkelijk is voor
een breed publiek is enerzijds je alle
mislukkingen onderweg dat team sport op
de game maar dus niet zo interessant om
voor een
voor en niet doppler chronoloog om alle
details te horen van hoe dingen zijn
verkeerd genoeg
[Muziek]
een ander aspect waar ik het nu over heb
is is is alle statistiek en alle
wiskunde die eigenlijk er bij komt
kijken bij het soort van onderzoek wat
wij doen en dan word ik wil zonder
schuld dan opnieuw de kick schrijver
niet veel over in mijn boek omdat het
[Muziek]
ook heel snel heel technisch worden en
niet zo aantrekkelijk voor breed publiek
maar ik vind het wel heel aantrekkelijk
mijn achtergrond is is als als ingenieur
ik heb altijd heel graag wiskunde gedaan
en ik vind juist dat dat meteen aan deze
dat er achter zit
ja de werper mij zat is dat voor een
stuk een spel en ik vind dat ik vind dat
een mooie combinatie van dat staat toen
om zekerheid te krijgen in een je
resultaten
terwijl je als je graag nice kunnen doen
die je eigenlijk om de nog analoog te
zijn moet je graag wiskunde doen een
nieuw omdat je dan hoe kan ringen tellen
maar omdat er veel kwantitatieve analyse
achter zit
oké ja dat is eigenlijk een heel
bevredigend antwoord dan misschien heeft
het uit het boek blijven vanwege de
toegankelijkheid ervan maar voor nu is
het een heel groot deel van eigenlijk
het spel van wetenschappers zijn het
plezier van de ontdekking en ook denken
ja wat nieuwe nieuwe inzichten mogelijk
maakt
ja dan denk er wel aan
we moeten afsluiten maar ik zou dus
iedereen iedereen willen aanraden om wat
bomen ons vertellen te lezen dus om niet
alleen te horen over waar die piraten
nou in het verhaal komen maar ook de val
van rome waarom de hunne
djengis kahn het zo goed deed in met dat
decennium elke een heel veel vragen
waarvan je nog niet wist dat ze er waren
wordt beantwoord
fascinerend boek en heel veel dank
wanneer ie hem nu en ik zal ik zal nog
terugkomen maar we gaan nu kijken naar
een korte
poëtische bijdrage
besluit genaamd rond af met een van te
voren opgenomen bijdrage over klimaat en
schaken met de toekomst van
politicoloog en bitter jens meiden en
theatermaakster en schrijfster alice
neuzen en zij brengen zag moment uit het
klimaat stuk dat ze schreef naar
aanleiding van van het werk van valerie
maar ook de bundel zwemlessen voor later
een bundel over klimaat posey waarvan de
opbrengst gaat naar
one tree planting dus voor het planten
van bomen maar niet zonder meer maar met
de lokale omgeving indachtig en ook
elkaar volking en dat boom plank is ook
een volgend project van valerie waar we
niet over hebben kunnen praten denk ik
me nu maar wat is een volgend boek
afroepen
sorry dat is alles als alles goed loopt
ja dat ik zou ik wil dus graag een boek
over hoe dat we hoe de bomen en planten
puzzel van de koolstof ja
bomen kunnen bij dragen tot het
verbeteren van onze klimaat situatie
ja dus ook ook dat is zeer
jaar een vangt en ik ben ook heel
nieuwsgierig verfügbar naar ik laat je
het fragment nu zien van jansma je en en
smith
laatste tijd ben ik veel aan het schaken
het schaakbord en de stukken die we hier
thuis hebben staan zijn geërfd van mijn
grootouders zijn ouders stukken die hier
en daar versleten zijn
geërodeerd de manen van de paarden zijn
bijvoorbeeld eerder poulter geworden
maar je ziet ook dat mijn opa de stukken
telkens bewerkt heeft met een mesje om
ze terug scherp te maken
zo kan je blijven doorgaan met dezelfde
schaakset
lijkt het al moet op een gegeven moment
het houdt gewoon op zijn maar zover is
het dus nooit gekomen
[Muziek]
ik zag onlangs een filmpje van roger
penrose
natuurkunde broer van schaakgrootmeester
john en penrose
wordt er penrose kleding 2000 in t de
nobelprijs voor zijn onderzoek naar
zwarte gaten
het filmpje je hebt niet over zwarte
gaat maar over schaken
hij legt uit hoe hij een programma heeft
ontwikkeld om tegen een computer te
schaken en dat in bepaalde situaties
iets geks gebeurt in bepaalde
opstellingen zien schaakgrootmeesters
meteen dat het remise is gelijk spel het
spel kan niet meer in het voordeel van
de een of de andere worden beslecht een
patstelling
niemand wint de stukken kunnen enkel nog
headset worden maar
schaakcomputer die dat niet die blijft
berekenen en nieuwe zette mijn broer in
de overtuiging dat het mogelijk moet
zijn om te winnen
en uiteindelijk maakt het systeem een
cruciale fout
computer of het bijvoorbeeld de loper op
en plots eindigt het spel niet met een
patstelling
maar met gek want de mens wind
voor intelligentie tech penrose
is begrip en inzicht nodig
intelligentie is onder ogen durven zien
hoe je ervoor staat
oh
schaap computers zijn gekke dingen
normaal
dienen computers om het werk van mensen
te verlichten
maar die dingen zijn ontworpen om het
ons moeilijker te maken een oude
schaakbord
kan je ook tegen jezelf spelen
het klinkt misschien eenzaam maar geen
leert er wel veel uit als je jezelf
schaakmat kan zetten zonder dat je het
merkt heb je goed gespeeld
soms denk ik er aan om de stukken door
te snijden en te kijken of er misschien
jaar gingen in zitten
alsof het hele stukjes boom zijn perfect
en deze vorm gesneden eigenlijk triest
dat een boom zoveel jaren kan leven om
dan te eindigen als spion in een
schaakspel
nee je tiet het verkeer want een boom
beschouwd haar eigen leven niet als een
lijn een boom is niet eindigen en zal
dus ook nooit in niet eindigen als je
aan 100 mensen zou vragen om hun leren
sloop te tekenen trok bijna iedereen
beginnen met een lijn
en daarop tekenen wat hen overkwam geluk
en ongelukken als punten op die lijn die
achter je ligt
bomen bekijken hun evolutie bikini je
maar indringen
cyclisch verleden van bomen licht niet
achter n op lijn maar rond in
steeds verder uit en de schildpad
verleden ligt niet achteruit maar rond
en het omringt en ze zijn het middelpunt
van hun verleden
misschien dat wij als mensen milder naar
elkaar zouden kijken
als wij onze levens in jaarringen zouden
zien en niet in strakke lijnen waarop
dingen zomaar achter een kunnen liggen
als ons leven rond ons ligt blijft alles
altijd tastbaar
alleen een beetje verder weg
[Muziek]
ik vraag me af hoe een boom zou schaken
er is niets belangrijker dan de toekomst
op een schaakbord zijn mijn opa altijd
je moet telkens tien stappen vooruit
denken als je de z zelf al kan bedenken
zit je nog niet ver genoeg in de
toekomst steeds verder vooruit gaan dus
ze konden vooruit
minuten vooruit uren vooruit jaren zelfs
eeuwen voor uit de jaarringen die je uit
en trekken samen om je heen
als lijnen op een landkaart misschien
zou het voor een boom wel veel
makkelijker zijn
schaken het zou de stukken uit het
houten bord laten groeien en zo altijd
kunnen winnen
eigenlijk moet je zo ver vooruit denken
in het schaakspel dat de mens plots maar
een stipje is een rimpel in een vijver
een splinter in een stam
zo ver vooruit dat jaar gingen niets
meer betekenen dat de aarde een te hoge
rots is dat er geen verschil meer
bestaat tussen een boom en een mens
[Muziek]
bank heel veel dank aan alle sprekers op
zit nog steeds te denken over hoe we zo
ver vooruit moeten denken dat er geen
verschil smit dus een boom en de mens
misschien dat dat niet lukt maar
misschien wel een besef van perspectief
en
belang in verhouding tot elkaar ik wil
je hartelijk bedanken van er intro die
drie napalm onions mij en ns bussen voor
werd ze heel mooie bijdrage
volgende week gaan we in gesprek over
gender een spel met ondernemer en gender
het speelgoed tractor monique
een hele fijne avond en had liep het of
niet ik
[Muziek]

[Muziek]

Toggle Transcript

el nino::noun | Spocien Dictionary

el nino

noun

(oceanography) a warm ocean current that flows along the equator from the date line and south off the coast of Ecuador at Christmas time

Type	Words
Type of	ocean current
Has types	el nino southern oscillation

el nino::noun | Spocien Dictionary

el nino

noun

the Christ child

Type	Words

How to pronounce el nino in Dutch?

el nino::noun | Spocien Dictionary

abandonment

Related words

el nino::noun | Spocien Dictionary

abandonment

Related words

Related

Subscribe to our Newslatter